Prestigieus project dialectatlassen succesvol afgerond

De dialecten van het Nederlands verschillen van de standaardtaal niet alleen in woordenschat en klank maar ook in de opbouw van woorden (morfologie) en zinnen (syntaxis). Zo zeggen ze in Oost en West-Vlaanderen Ben-ek ik ook uitgenodigd, en in Groningen Vertel eens wie zij had roepen kund? De verrassend rijke variatie in woord- en zinsbouw in het Nederlandse taalgebied wordt beschreven en in kaart gebracht in de Morfologische Atlas van de Nederlandse Dialecten (MAND ) en de Syntactische Atlas van de Nederlandse Dialecten (SAND ). Het eerste deel van deze atlassen verscheen in 2005. Nu verschijnt het tweede en laatste deel. Hiermee is een uniek samenwerkingsproject van het Meertens Instituut en de Universiteit Gent dat in 1979 begon, voltooid. Beide werken werden op donderdag 26 februari feestelijk gepresenteerd in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL).

MAND en SAND vormen met de al eerder verschenen driedelige Fonologische Atlas van de Nederlandse Dialecten (FAND) uniek drieluik. Voor geen enkel ander taalgebied in de wereld bestaat een dergelijke systematische, uitgebreide en gedetailleerde beschrijving van grammaticale variatie en de geografische verspreiding ervan. Deze beschrijving is van groot belang voor onderzoek naar de structuur van natuurlijke taal en voor onderzoek naar de geschiedenis van Nederland en het Nederlands. MAND I presenteert de variatie in meervoudsvorming, verkleinwoorden en grammaticaal geslacht. MAND 2 geeft onder meer de variatie in de vorming van de vergrotende en de overtreffende trap, bezittelijke voornaamwoorden en werkwoordvervoeging. SAND 1 geeft de variatie in voegwoordvervoeging, vervoeging van ja / nee, wederkerende voornaamwoorden, vraagwoordconstructies en betrekkelijke bijzinnen. SAND 2 behandelt variatie in de volgorde van werkwoorden en daarmee samenhangende variatie in de vorm van werkwoorden, en ontkennende zinnen.