Unieke middeleeuwse muurschilderingen te Mechelen
Twee populaire middeleeuwse heiligen, Sint-Christoffel (de reus) en Sint-Joris (de ridder), sieren opnieuw de Sint-Janskerk in Mechelen. Sinds de 18e eeuw verborgen achter een orgel en vijftien lagen kalk zijn ze nu in al hun kleur en pracht terug zichtbaar. Niet alleen muurschilderingen, maar ook de versieringen van het plafond en de gewelfribben worden onderzocht en behandeld door het VIOE (Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed). Het resultaat is vanaf 5 april te bewonderen. Vanaf dan neemt de stad Mechelen deze unieke muurschilderingen op in de historische stadswandeling ‘Drie Bourgondische generaties’.
De afgelopen 3 jaren heeft het VIOE twee meer dan levensgrote schilderingen in de Sint-Janskerk blootgelegd, onderzocht en gerestaureerd. De vondst in de torenruimte op de eerste verdieping overtrof hun stoutste verwachtingen: geen kleine fragmenten, maar twee grote kunstwerken van Sint-Christoffel en Sint-Joris van rond 1400. De dynamisch uitgewerkte taferelen ontsnapten aan de rage van de ontpleisteringen in de 19e en 20e eeuw, omdat ze achter het latere orgel zaten. Uiteraard is er wat slijtage op de verflaag, maar de ondertekening is duidelijk zichtbaar. Die toont het ontwerp van de schilderingen, maar ook de wijzigingen die tijdens het schilderen plaatsvonden. Het onderzoek spitst zich nu toe op de analyse van pigmenten en van de verftechniek, de technische hulpmiddelen, de historische context, de stijl van die periode etc. Details van kledij en wapenuitrusting zijn daarbij waardevol voor de verfijning van de datering. Wie de opdracht gaf en waarom juist deze heiligen voorgesteld werden, wordt nog verder onderzocht. Deze resultaten zullen in de herfst van dit jaar bekend zijn.
De muurschilderingen zijn dynamisch en passen in de iconografie van de late middeleeuwen. Sint-Joris wordt meestal afgebeeld in zijn strijd met de draak, zo ook in Mechelen. Joris is volledig als ridder uitgedost en strijdt met open vizier. Hoog op zijn zadel doorboort hij met zijn lans de keel van de draak, terwijl de prinses met haar lam vol vertrouwen en geknield toekijkt. Het paard is prachtig uitgedost en de rijke mouwen van zijn rode brokaatmantel van de ridder wappert achter hem aan. Zijn schild is versierd met het traditionele Sint-Joriskuis, rood op een witte achtergrond. Van de draak zijn de geschubde staart, de lange rode tong en een grote vleugel nog herkenbaar. Op de muurschildering van de heilige Christoffel (de reus) zien we zoals de legende vertelt een kluizenaar, het Jezuskind met een kleine wereldbol in de hand en de heilige die teder zijn voet vasthoudt. Zijn staf staat in bloei en op de rotsachtige oever rechts staan eiken. Volgens een legende was hij een reus die op zoek ging naar de machtigste heerser ter wereld.
De Dienst toerisme wil op een kwaliteitsvolle manier en met respect voor het cultureel erfgoed de middeleeuwse muurschilderingen aan een breder publiek tonen. Vanaf 5 april maken deze schilderingen dan ook integraal deel uit van de historische stadswandeling ‘Drie Bourgondische Generaties’. Met de stadsgids lopen de bezoekers binnen in het stadhuis, het Hof van Margareta van Oostenrijk, de kathedraal én voortaan ook in de Sint-Janskerk. Het VIOE zorgde voor een intensieve opleiding van de stadsgidsen.
Dienst Monumentenzorg is in de wolken “Momenteel zijn we nog bezig met de buitenrestauratie van de Sint-Janskerk. De gevels in natuursteen en de glas-in-loodramen worden onder meer aangepakt. We hopen deze zomer klaar te zijn zodat de prachtige gotische kerk uit de 15de eeuw zal schitteren als nooit tevoren. Sinds februari kunnen nieuwsgierigen ook opnieuw een kijkje komen nemen binnenin de kerk want dit is echt de moeite waard. We hadden al een pronkstuk met het drieluik 'De Aanbidding der Wijzen' van Pieter Paul Rubens. Nu deze zeldzame middeleeuwse muurschilderingen zijn blootgelegd, hebben we er nog een trekpleister bij”, aldus schepen van Monumentenzorg Karel Geys.
Blog mee over de ridder en de reus. Wat vind jij van de reus, de ridder en het onderzoek? Laat je mening of vraag weten op de blog met het verhaal over Sint-Christoffel en Sint-Joris. www.vioe.be/blog of www.facebook.com/hetvioe
De afgelopen 3 jaren heeft het VIOE twee meer dan levensgrote schilderingen in de Sint-Janskerk blootgelegd, onderzocht en gerestaureerd. De vondst in de torenruimte op de eerste verdieping overtrof hun stoutste verwachtingen: geen kleine fragmenten, maar twee grote kunstwerken van Sint-Christoffel en Sint-Joris van rond 1400. De dynamisch uitgewerkte taferelen ontsnapten aan de rage van de ontpleisteringen in de 19e en 20e eeuw, omdat ze achter het latere orgel zaten. Uiteraard is er wat slijtage op de verflaag, maar de ondertekening is duidelijk zichtbaar. Die toont het ontwerp van de schilderingen, maar ook de wijzigingen die tijdens het schilderen plaatsvonden. Het onderzoek spitst zich nu toe op de analyse van pigmenten en van de verftechniek, de technische hulpmiddelen, de historische context, de stijl van die periode etc. Details van kledij en wapenuitrusting zijn daarbij waardevol voor de verfijning van de datering. Wie de opdracht gaf en waarom juist deze heiligen voorgesteld werden, wordt nog verder onderzocht. Deze resultaten zullen in de herfst van dit jaar bekend zijn.
De muurschilderingen zijn dynamisch en passen in de iconografie van de late middeleeuwen. Sint-Joris wordt meestal afgebeeld in zijn strijd met de draak, zo ook in Mechelen. Joris is volledig als ridder uitgedost en strijdt met open vizier. Hoog op zijn zadel doorboort hij met zijn lans de keel van de draak, terwijl de prinses met haar lam vol vertrouwen en geknield toekijkt. Het paard is prachtig uitgedost en de rijke mouwen van zijn rode brokaatmantel van de ridder wappert achter hem aan. Zijn schild is versierd met het traditionele Sint-Joriskuis, rood op een witte achtergrond. Van de draak zijn de geschubde staart, de lange rode tong en een grote vleugel nog herkenbaar. Op de muurschildering van de heilige Christoffel (de reus) zien we zoals de legende vertelt een kluizenaar, het Jezuskind met een kleine wereldbol in de hand en de heilige die teder zijn voet vasthoudt. Zijn staf staat in bloei en op de rotsachtige oever rechts staan eiken. Volgens een legende was hij een reus die op zoek ging naar de machtigste heerser ter wereld.
De Dienst toerisme wil op een kwaliteitsvolle manier en met respect voor het cultureel erfgoed de middeleeuwse muurschilderingen aan een breder publiek tonen. Vanaf 5 april maken deze schilderingen dan ook integraal deel uit van de historische stadswandeling ‘Drie Bourgondische Generaties’. Met de stadsgids lopen de bezoekers binnen in het stadhuis, het Hof van Margareta van Oostenrijk, de kathedraal én voortaan ook in de Sint-Janskerk. Het VIOE zorgde voor een intensieve opleiding van de stadsgidsen.
Dienst Monumentenzorg is in de wolken “Momenteel zijn we nog bezig met de buitenrestauratie van de Sint-Janskerk. De gevels in natuursteen en de glas-in-loodramen worden onder meer aangepakt. We hopen deze zomer klaar te zijn zodat de prachtige gotische kerk uit de 15de eeuw zal schitteren als nooit tevoren. Sinds februari kunnen nieuwsgierigen ook opnieuw een kijkje komen nemen binnenin de kerk want dit is echt de moeite waard. We hadden al een pronkstuk met het drieluik 'De Aanbidding der Wijzen' van Pieter Paul Rubens. Nu deze zeldzame middeleeuwse muurschilderingen zijn blootgelegd, hebben we er nog een trekpleister bij”, aldus schepen van Monumentenzorg Karel Geys.
Blog mee over de ridder en de reus. Wat vind jij van de reus, de ridder en het onderzoek? Laat je mening of vraag weten op de blog met het verhaal over Sint-Christoffel en Sint-Joris. www.vioe.be/blog of www.facebook.com/hetvioe
Labels: Mechelen, middeleeuwse muurschilderingen, Sint-Christoffel, Sint-Janskerk, Sint-Joris, VIOE
posted by Guido Van Peeterssen @ 11:11 PM
<< Home